Comparities
Samen verschijnen en samen werken
Loges komen wekelijks – soms tweewekelijks – bijeen op een vaste avond. Een lid wordt geacht in principe aan alle logeavonden deel te nemen. Ze beginnen meestal om 20:00 uur. Rond 22:00 uur wordt het officiële gedeelte afgesloten en is er gelegenheid na te praten.
Een deel van de bijeenkomsten heten ‘comparities’ ofwel (afgeleid van het Latijn, comparitio, comparēre) ‘samen verschijnen’. Op deze avonden wordt een zogenaamd ‘bouwstuk’ besproken: een presentatie over een maatschappelijk of levensbeschouwelijk onderwerp met veel aandacht voor relevant gedachtegoed uit de Vrijmetselarij.
De oplevering van een bouwstuk duurt meestal niet langer dan een half uur zodat er ruim de gelegenheid is om van gedachten te wisselen. De opzet van de logeavond is zodanig dat er geen sprake is van een spreker en luisteraars, maar van een voortdurende dialoog met ruimte voor spontane reacties en een informele uitwisseling van gedachten.
Ook meer persoonlijke ervaringen kunnen naar voren worden gebracht, waarbij de spreker ernaar streeft ze zo te brengen dat deze ook het inzicht van anderen vergroot. Tijdens een comparitie komen vaak serieuze onderwerpen aan de orde. Ieder lid kan er zeker van zijn dat hij zijn diepste gevoelens kan tonen en daarvoor waardering en respect krijgt.
Een aantal malen per jaar staan de avonden in het teken van plechtige rituelen, waaraan de logeleden in stemmige kleding deelnemen. Zo’n ritueel hoort bij de hoogtijdagen van de vrijmetselaar: de aanneming van een nieuw lid, de verdere stappen in zijn of haar vrijmetselaarschap, de viering van de naamdagen van schutspatronen, het afscheid van een overleden broeder. Aan de sfeervolle uitvoering wordt veel zorg besteed.
Zomaar een logeavond
“Het is kwart voor acht in de avond, diverse broeders van de loge treffen elkaar voor een kopje koffie in de bar, die wij de “Zevende graad” noemen. Even een gesprekje met oprechte interesse in elkaar. Even voor 20:00 uur gaan we naar boven. In onze eigen ruimte neemt iedereen zijn plaats in en de voorzitter opent de avond.
Nadat we eerst wat praktische informatie met elkaar hebben uitgewisseld en de avond op vaste, rituele wijze is geopend, is het tijd voor het hoogtepunt van de avond: het bouwstuk. Deze avond een lezing van een van onze leden over Plato en de Vrijmetselarij.
De ‘inleider’ vergelijkt de methode waarin Plato onderricht gaf in zijn Academie met de manier waarop vrijmetselaren met elkaar discussiëren. De dialogen van Plato waren meestal gebaseerd op een bepaalde redevoering. In de discussie werden per item de punten ‘pro’ en ‘contra’ genoemd, door twee personen. Soms kwam men in de dialoog tot een compromis of oplossing. Maar vaak ook niet. In dat geval bleven de twee visies naast elkaar bestaan.
Deze dialektische methode wordt ook door de hedendaagse vrijmetselarij gebruikt. Er is namelijk één inleider, die zijn verhaal houdt zonder onderbroken te worden. Daarna volgt het gesprek met de anderen. Op basis van de input van de anderen is iedereen in staat zijn eigen ideeën over het onderwerp te versterken (of te verzwakken).
We blijven altijd respect hebben voor elkaars invalshoeken. Proberen de ander van jouw gelijk te overtuigen is uit den boze. Om die reden is de term discussie eigenlijk ook niet passend, maar gebruiken wij de term comparitie.
Aan het eind van de avond brengen wij onze dank over aan de inleider die veel tijd heeft besteed aan het schrijven van zijn verhaal. De meesten van ons sluiten af met een (alcoholvrij) biertje in de ‘Zevende graad’. Het is ook de aangewezen plek voor spontane ontmoetingen met broeders van andere loges.
“Volgende week iets eerder aanwezig zijn,” roept de voorzitter tegen een aantal van ons. We hebben namelijk hulp nodig om de tempel op te bouwen voor de inwijding van een nieuwe leerling, een nieuw lid van onze broederschap. Iedereen kijkt er naar uit. Het zal een mooie avond worden!”
Lid Loge Driehoek